Czesto ktos pyta o polskie odpowiedniki wloskich czasow i ich zastosowanie. Pomyslalam, ze sprobuje zebrac te informacje, pewnie sie przydadza:-)
Zalaczam przyklady odmiany czasownika essere i fare w 1 osobie , liczby pojedynczej
(oraz tam, gdzie to nie wystarcza dla zobrazowania czasu – inne przyklady)
-------------------------------------------
INDICATIVO: TRYB OZNAJMUJACY
-------------------------------------------
- Presente- czas terazniejszy ( io sono, io faccio)
- Futuro – czas przyszly prosty (io sarò, io farò)
- Futuro anteriore – (anteriore znaczy przedni) – czas przyszly, ktory ma wyrazic czynnosc przyszla WCZESNIEJSZA od czynnosci okreslonej czasownikiem glownym, ma okreslic “przeszlosc w przyszlosci” (Quando avrò finito di lavorare, andrò in discoteca)
- Imperfetto – (oznacza im (non) perfetto = “non finito” ) - czas przeszly niedokonany ) (io ero, io facevo)
- Passato remoto – ( remoto oznacza – odlegly, dawny) - czas przeszly dokonany – okresla czynnosc, ktora zakonczyla sie w przeszlosci , bez zadnego odniesienia do terazniejszosci,– (io fui, io feci)( Cristoforo Colombo scoprì l'America nel 1492)
- Passato prossimo – czas przeszly “bliski” – czas zlozony (z formy czas. pomocniczego essere lub avere + czasownika wlasciwego w participio passato) okreslajacy czynnosc dokonana w przeszlosci, ale jej rezultaty maja jakis wplyw na terazniejszosc – ( io sono stato / stata dla r. zenskiego; io ho fatto)
- Trapassato prossimo – (oznacza : più passato del passato)- czas zaprzeszly, okresla jakas czynnosc, ktora wydarzyla sie PRZED inna czynnoscia juz z przeszlosci, tworzy sie go z formy IMPERFETTO czasownika posilkowego essere lub avere + participio passato czasownika wlasciwego ( io ero stato/stata, io avevo fatto) (Dopo che avevo fatto i compiti, sono uscito)
- Trapassato remoto – (più passato del passato remoto) – czas przeszly okreslajacy czynnosc PRZED czynnoscia wyrazona czasownikiem glownym w passato remoto, tworzy siez formy passato remoto czas. pomocniczego essere/avere + participio passato czasownika ( io fui stato, io ebbi fatto) (Dopo che ebbe mangiato, Marco dormì) (czas prawie nie uzywany)
----------------------------------------
CONGIUNTIVO:- TRYB LACZACY
----------------------------------------
W odroznieniu od trybu oznajmujacego, congiuntivo jest trybem na wyrazenie odczuc subiektywnych, przypuszczen, watpliwosci, osobistych opinii i pragnien. Wszedzie tam, gdzie zaczniemy zdanie od mysle, sadze, wierze, uwazam za sluszne, pragne....(moje osobiste opinie lub odczucia) powinnismy uzyc congiuntivo.
Oto slowa i wyrazenia, po ktorych jest uzywane:
credere, immaginare, pensare, supporre (io suppongo), avere l'impressione , (mi) sembra, (mi) pare, puo' darsi, puo' essere, sperare, preferire, desiderare, aspettare / aspettarsi, chiedere, richiedere, esigere, suggerire, insistere, volere, dubitare, non sapere, ignorare, non essere vero, non credo/penso, etc., temere, avere paura , avere piacere, (mi) dispiace , piacere, essere contento/triste (etc.), essere sorpreso, rallegrarsi
przyklady:
Credo che Paolo dorma;
Mi sembrava giusto che Maria studiasse;
Ritengo che questo vino sia buono.
Desidero che Fabio venga.
Tryb ten moze byc wyrazony w 4 czasach:
- Presente – terazniejszy – (credo, che io sia, che io faccia)
- Passato prossimo – przeszly “ bliski”( che io sia stato/stata, che io abbia fatto)
- Imperfetto – przeszly niedokonany – (che io fossi, che io facessi)
- Trapassato prossimo – zaprzeszly- ( che io fossi stato, che io avessi fatto)
-----------------------------------------------
CONDIZIONALE: - TRYB WARUNOWY
-----------------------------------------------
(condizione=warunek)- tryb” mozliwosci warunkowej” :-)
Roznorodne mozliwosci zastosowania:
Dla wyrazenia czynnosci, ktora nie jest pewna - Vorrei andare in Italia quest'estate.
Czynnosci, ktora sie nie odbyla - Ieri sarei andata/o a lezione, ma non sono stata/o bene.
Czynnosci prawdopodobnej, mozliwej ( z niektorymi czasownikami potrei/ dovrei/ vorrei) - Dovrei studiare, ma voglio uscire
Vorrei andare in Italia, ma devo frequentare un corso
Dla podkreslenia formy grzecznosciowej - Scusi cameriere, vorrei un caffè
Dla podkreslenia przypuszczenia - Secondo i giornali, i poliziotti avrebbero arrestato il ladro.
Dla wyrazenia slabiej, jakiegos naszego przekonania - Direi di lasciar stare
itd.itp...
- Presente – terazniejszy ( io sarei, io farei)
- Passato – przeszly – (io sarei stato, io avrei fatto)
-------------------------------------------
IMPERATIVO – TRYB ROZKAZUJACY
-------------------------------------------
Nie istnieje forma dla 1 os. L.poj
Essere – -, sii, sia, siamo, siate, siano
Fare- - , fai , faccia , facciamo , fate , facciano
Dodam jeszcze -
--------------
GERUNDIO
--------------
czyli nasz imieslow , okreslany „trybem nie skonczonym” (modo non finito)
Presente – essendo ( bedac), facendo ( robiac)
Passato - essendo stato (bedac w przeszlosci) , avendo fatto ( robiac w przeszlosci)
Przyklady:
Avendo ricevuto solo oggi la tua lettera, ti rispondo al più presto
Andando a scuola ho incontrato Laura (temporale: mentre andavo a scuola)
Essendo stanco resto a casa (causale: siccome, poiché, dato che sono stanco)
I bambini imparano giocando (modale: con il gioco)
Potendo, sarei andata via con loro (ipotetica: se avessi potuto)
Pur avendo una buona preparazione, non ha passato l'esame (concessiva: benché avesse una buona preparazione - sempre preceduto da pur)
_________________________________________________________
Pozdrawiam:-)