Pytania i przeczenia w języku włoskim
Pytania w języku włoskim od twierdzeń często różnią się tylko zmianą znaku interpunkcyjnego w pisowni lub zmianą intonacji w wymowie.
Przykłady twierdzeń:
| Affermazioni | Twierdzenia |
| playMaria è americana. | Maria jest Amerykanką. |
| playHai bisogno d'aiuto. | Potrzebujesz pomocy. |
| playVoi volete andare al cinema. | Wy chcecie iść do kina. |
| playPosso comprare questo libro. | Mogę kupić tę książkę. |
| playLoro hanno intenzione di venirci. | Oni mają zamiar tu przyjść. |
| playCompriamo questo quadro. | Kupujemy ten obraz. |
A to pytania:
| Interrogazioni | Pytania |
| playMaria è americana? | Czy Maria jest Amerykanką? |
| playHai bisogno di aiuto? | Potrzebujesz pomocy? |
| playVoi volete andare al cinema? | Chcecie iść do kina? |
| playPosso comprare questo libro? | Czy mogę kupić tę książkę? |
| playLoro hanno intenzione di venirci? | Czy oni mają zamiar tu przyjść? |
| playCompriamo questo quadro? | Kupujemy ten obraz? |
Jak wynika z tabelki, we włoskim nie występuje partykuła pytająca czy.
Pytania możemy tworzyć również poprzedzając zdanie zaimkami pytającymi. Najważniejsze z nich to:
| playchi? | kto? |
| playche? | co? |
| playperché? | dlaczego? |
| playquanto? | ile? |
| playquando? | kiedy? |
| playdove? | gdzie? dokąd? |
| playdi dove? | skąd? |
| playcome? | jak? |
| playche? | jaki? który? |
| playquale? | jaki? który? |
Warto zauważyć, że włoski zaimek pytający che cosa? ma swoje warianty: cosa? oraz che? Wszystkie trzy wersje znaczą to samo, zatem co?, z tym, że cosa? jest formą najbardziej kolokwialną.
UWAGA! Zaimek pytający che? w znaczeniu jaki?/który? użyjemy tylko przed rzeczownikiem:
| playChe vestito ti piace? | Która sukienka ci się podoba? |
| playChe musica ascolti? | Jakiej muzyki słuchasz? |
A oto przykładowe pytania:
| playChi sono questi ragazzi? | Kim są ci chłopcy? |
| playChe cosa mangi? | Co jesz? |
| playPerché sei triste? | Dlaczego jesteś smutny? |
| playQuanto tempo abbiamo ancora? | Ile jeszcze mamy czasu? |
| playQuando tornate? | Kiedy wracacie? |
| playDove vai? | Dokąd idziesz? |
| playDi dove sei? | Skąd jesteś? |
| playCome state, Signore? | Jak się Panie mają? |
| playChe taglia porta, Signore? | Jaki Pan nosi rozmiar? |
| playQual è il tuo numero di telefono? | Jaki jest twój numer telefonu? |
Powyższe zasady stosuje się nie tylko w czasie teraźniejszym trybu oznajmującego, ale także we wszystkich innych czasach i trybach, np.:
| futuro semplice | playPotrò comprare questo libro? | Będę mogła kupić tę książkę? |
| condizionale semplice | playVorreste andare al cinema? | Chcielibyście pójść do kina? |
| imperfetto | playPerché eri triste? | Dlaczego byłeś smutny? |
| passato prossimo | playQuando siete tornati? | Kiedy wróciliście? |
Przeczenia tworzymy stawiając przed czasownikiem partykułę non, która odpowiada polskiemu nie:
| Negazioni | Przeczenia |
| playMaria non è americana. | Maria nie jest Amerykanką. |
| playNon hai bisogno d'aiuto. | Nie potrzebujesz pomocy. |
| playNon volete andare al cinema. | Nie chcecie iść do kina. |
| playNon posso comprare questo libro. | Nie mogę kupić tej książki. |
| playLoro non hanno intenzione di venirci. | Oni nie mają zamiaru tu przyjść. |
| playNon compriamo questo quadro. | Nie kupujemy tego obrazu. |
Jeśli chcemy krótko odpowiedzieć "Nie." lub całe zdanie przeczące poprzedzić krótkim. "Nie, ...", używamy skróconej partykuły no:
| play- Vieni con noi? - No. | - Idziesz z nami? - Nie. |
| playNo, non mi piace questo libro. | Nie, nie podoba mi się ta książka. |
| playNo, non ho fame. | Nie, nie jestem głodny. |
| playNo, non lavoro domani. | Nie, jutro nie pracuję. |
Zarówno w języku włoskim, jak i polskim obowiązuje zasada wielokrotnego przeczenia, czyli słówka przeczące takie jak np. nie, nigdy, nikt mogą w dowolnej ilości występować w jednym zdaniu:
| playNon ho visto nessuno. | Nikogo nie widziałam. |
| playNon ci sono mai stata con nessuno. | Nigdy z nikim tam nie byłam. |
| playNon poteva trovare niente da nessuna parte. | Nigdzie niczego nie mógł znaleźć. |
Tak jak w przypadku pytań, powyższe zasady stosuje się nie tylko w czasie teraźniejszym trybu oznajmującego, ale także we wszystkich innych czasach i trybach, np.:
| futuro semplice | playNon potrò comprare questo libro. | Nie będę mogła kupić tej książki. |
| condizionale semplice | playNon vorreste andare al cinema? | Nie chcielibyście pójść do kina? |
| imperfetto | playNo, non ero triste. | Nie, nie byłem smutny. |
| passato prossimo | playNon ho visto nessuno. | Nikogo nie widziałem. |
