Concordanza dei tempi

Zdanie nadrzędne wyrażone jest w passato prossimo,wtedy w zdaniu podrzędznym używamy czasów:

- GDY CZYNNOŚĆ ZWIĄZANA JEST Z TERAźNIEJSZOŚCIĄ

-- fututo: ha detto che domani studierà - powiedziaÅ‚, że jutro bÄ™dzie siÄ™ uczyÅ‚, studiowaÅ‚

-- presente: ha detto che adesso studia - powiedział, że teraz studiuje, uczy się

-- pass.prossimno: ha detto che ieri ha studiato - powiedzial, że wczoraj studiował, uczył się

-- imperfetto: ha detto che alle sei studiava ancora - powiedział, że o szóstej jeszcze studiował, się uczył

-GDY CZYNNOŚĆ NIE JEST ZWIĄZANA Z TERAŹNIEJSZOŚCIĄ:

-- condizionale passato: ha detto che il giorno dopo avrebbe studiato - powiedział, że następnego dnia będzie studiował, uczył się

-- imperfetto: ha detto che in quel momento studiava - powiedział, że w tym momencie studiował, się uczył

-- trapassato: ha detto che il giorno prima aveva studiato - powiedział, że dzień wcześniej studiował, uczył się

...tak sobie to ułożyłem, proszę o sprawdzenie i poprawki
:)

poprawka:
ha detto che in quel momento studiava - powiedział, że w TAMTYM momencie się uczył

Ha detto che domani studierebbe.
Ha detto che studiava allora.
Ha detto che ieri aveva studiato.
Ha detto che alle sei studiava ancora.

Zdanie nadrzędne wyrażone jest w passato prossimo,wtedy w zdaniu podrzędznym używamy czasów:

- GDY CZYNNOŚĆ ZWIĄZANA JEST Z TERAźNIEJSZOŚCIĄ

-- fututo: ha detto che domani AVREBBE STUDIATO - powiedział, że jutro będzie się uczył, studiował

-- presente: ha detto che adesso STAVA STUDIANDO/STUDIAVA - powiedział, że teraz studiuje, uczy się

-- pass.prossimno: ha detto che ieri AVEVA studiato - powiedzial, że wczoraj studiował, uczył się

-- imperfetto: ha detto che alle sei studiava/STAVA STUDIANDO ancora - powiedział, że o szóstej jeszcze studiował, się uczył

Peerun, tu nie ma znaczenia, czy czynnosc jest zwiazana z terazniejszoscia. W mowie zaleznej w czasie przeszlym futuro zamienia sie w condizionale composto, presente w imperfetto, passato prossimo w trapassato. :-)

przepraszam faktycznie to pierwsze miało byc w condizionale passato

>Peerun, tu nie ma znaczenia, czy czynnosc jest zwiazana z
>terazniejszoscia. W mowie zaleznej w czasie przeszlym futuro zamienia
>sie w condizionale composto, presente w imperfetto, passato prossimo w
>trapassato. :-)

Dee, ja spotkałam się z taką regułką:

Quando il verbo che introduce il messaggio è al PRESENTE o al PASSATO PROSSIMO RECENTE NON CI SONO CAMBIAMENTI NEI TEMPI VERBALI perché non ci sono cambiamenti nelle relazioni temporali.

I dają przykład:

Pietro ha appena detto che ieri è stato a Torino e ha visto ...( zdanie wyjÅ›ciowe brzmiaÅ‚o: Pietro ha appena detto: "Ieri sono stato a Torino e ho visto...)

Chyba, że źle zrozumiałam i widze niezgodność tam gdzie jej nie ma.

Wydaje mi siÄ™, że jest zasadnicza różnica w zdaniu gdzie wystÄ™puje APPENA. JeÅ›li on to dopiero powiedziaÅ‚, to można też powiedzieć Pietro ha appena detto che ieri è stato a Torino e ha visto... Bo jeÅ›li on to mówi w poniedziaÅ‚ek, i to wydarzyÅ‚o siÄ™ w niedzielÄ™, to rzeczywiÅ›cie to byÅ‚o wczoraj, i dla nas też to jest WCZORAJ. Ale jeÅ›li to siÄ™ zdarzyÅ‚o wczeÅ›niej, to należy powiedzieć: Pietro ha detto (bez appena) che IL GIORNO PRIMA era stato a Torino .... blablabla

>Wydaje mi się, że jest zasadnicza różnica w zdaniu gdzie występuje
>APPENA.

Dlatego to podałam. Bo pytający zaznaczył ( może jakoś dziwnie i mało zrozumiale), że chodzi mu o "powiązanie z terażniejszością", co ja pojęłam jako zdawanie relacji z czegoś co zdarzyło sie przed chwila. Pietro był tu przed chwilą i powiedział...

Może nie o to mu chodziło, więc moja uwaga jest nie na miejscu i trzeba się stosować do tego co napisala Dee.

Mysle, ze uwaga To_ja jest jak najbardziej "na miejscu", podobnie jak komentarz Ileckeij. Rzeczywiscie, jest roznica miedzy zdaniem z "appena" a bez, ale to wyjatek. Zazwyczaj czasy sie zmieniaja.

PS. Gwoli scislosci, nie oznacza to, ze w jezyku mowionym wszyscy Wlosi ZAWSZE sie do tego stosuja... ;-)

Dziekuję bardzo za zainteresowanie się tematem i wyjaśnienia. (ale dopiero jutro będę mógł to przemyśleć, dzisiaj mam dużo innych spraw)
Pozdrawiam
:)

a jak jest w przypadku, gdy zdanie nadrzedne nie jest w czasie passato prossimo. DEE ? mozesz wytlumaczyc?Dzieki!

Jesli jest w czasie terazniejszym, to nie ma problemu - nastepstwo czasow nie ma zastosowania i uzywa sie takiego czasu, jaki pasuje do kontekstu.

Np.
Dice che ci è andata Claudia. (porownaj: Ha detto che ci era andata Claudia.)

DEE moglabys jeszcze przedstawic zasady stosowania i przyklady "Periodo ipotetico"?
Prosze akurat Ciebie, bo widze po wpisach, ze znasz wloski perfect!!! tak samo jak trishya z Genui, ilecka, agatkaf i umbryjka. Wasz wlsoki szczegolnie rzucil mi sie w oczy.:)Pozdrawiam

Tyle razy juz to bylo na forum... i teoria, i przyklady...

agatkaf 1 Sty 2006, 20:47 odpowiedz

sa trzy typy Periodo Ipotetico

1
a) w czasie terazniejszym
czynnosc jest realna

Se PRESENTE, PRESENTE.
Se fa bel tempo, andiamo al mare.

b) w czasie przyszlym
czynnosc jest realna

Se FUTURO, FUTURO.
Se piovera', non partiremo per Cracovia.

2
w czasie terazniejszym
czynnosc jest malo prawdopodobna, ale mozliwa do wykonania

Se CONGIUNTIVO IMPERFETTO, CONDIZIONALE SEMPLICE.
Se fossi piu' bella, avrei un fidanzato.
Se cambiassi lavoro, guadagneresti di piu'.
Se prendeste un caffe', vi sentireste meglio.

3
w czasie przeszlym
czynnosc jest nie mozliwa do wykonania, bo juz jest za pozno...."po ptakach!"

Se CONGIUNTIVO TRAPASSATO, CONDIZIONALE COMPOSTO.
Se mi avessi telefonato ieri, ti avrei detto tutta la verita'.
Se gli avessi scritto, ti avrebbe risposto.
Se ci foste andati, avreste visto Anna.

***w pewnych sytuacjach wystepuja tez "periodi mischiati", gdzie miesza sie 1 i 3 periodo

a) warunek jest w przeszlosci i ma wplyw na terazniejszosc(druga czesc zdania)

Se CONGIUNTIVO TRAPASSATO, CONDIZIONALE SEMPLICE.
Se mi avessi telefonato ieri, oggi ti potrei aiutare.
Se da giovane fosse studiato di piu', ora avrebbe un lavoro migliore.

b) warunek jest ponadczasowy, uniwersalny (najczesciej cechy charakterystyczne np. osobowosci, urody)
w drugiej czesci zdania chodzi o zdarzenia z przeszlosci

Se CONGIUNTIVO IMPERFETTO, CONDIZIONALE COMPOSTO.
Se fosse piu' inteligente, non avrebbe fatto quel errore.
Se fossi meno impulsiva, ieri non mi sarei comportata cosi' male.

***PI laczy sie tez z trybem rozkazujacym

Se FUTURO / PRESENTE, IMPERATIVO!
Se avrai bisogno, telefonami!
Se hai fame, mangia tutto!