Po wejściu Polski do UE studiowanie we Włoszech jest mniej skomplikowane. Włoska biurokracja uległa ograniczeniu, co przejawia się przede wszystkim tym, że Polacy nie muszą już zdawać egzaminów z języka włoskiego, aby podjąć studia. Wystarczy przedstawić ”Dichiarazione di Valore in Loco”, którą można otrzymać w Konsulacie Włoch w Warszawie (Plac Dąbrowskiego 1, tel. 022/826 53 08). Dodatkowo nie jest wymagana Karta Pobytu przy składaniu dokumentów na uczelnie. Od Polaków włoskie uczelnie wymagają tych samych dokumentów, co od Włochów z wyjątkiem „Dichiarazione di Valore in Loco”. Pomimo tego, że egzamin z języka włoskiego nie jest już obowiązkowy, to jednak studenci polscy powinni mieć dobrą znajomość tego języka bo prowadzone są w nim wykłady i egzaminy. Uniwersytety generalnie nie prowadzą studiów pięcioletnich po angielsku, natomiast studia podyplomowe mogą odbywać się już w tym języku. W celu otrzymania ”Dichiarazione di Valore” wystarczy świadectwo maturalne. Swoje pierwsze kroki osoby pragnące studiować za granicą powinni skierować do Kuratorium Oświaty, gdzie otrzymają pieczątkę poświadczającą ważność własnego świadectwa. O kolejną pieczątkę należy ubiegać się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (www.msz.gov.pl). Tym razem jest ona płatna i jej cena wynosi 19zł. To będzie już ostatni kontakt z polską biurokracją. Przed zgłoszeniem się do Konsulatu osoba zainteresowana studiowaniem za granicą musi zatroszczyć się o tłumaczenie przysięgłe swojego świadectwa maturalnego. Lista tłumaczy przysięgłych dostępna jest w Konsulacie, a koszty translacji wynoszą 30-40 zł za każdą stronę.
Przedstawiając oryginał świadectwa maturalnego oraz jego tłumaczenie przysięgłe można w Konsulacie otrzymać (nieodpłatnie) w przeciągu 2-3 dni deklarację „Dichiarazione di Valore in Loco”. Jest to dowód, że dyplom uzyskany w Polsce jest uznany przez władze włoskie i trzeba go będzie złożyć wraz z innymi wymaganymi dokumentami we Włoszech.
Wszystkie informacje odnośnie postępowania rekrutacyjnego na włoskie uniwersytety dostępne są na ich stronach internetowych. Wszelkich szczegółów dotyczących zapisów i ewentualnie egzaminów wstępnych należy poszukiwać pod słowem „Bando”. Na „Facoltà a numero chiuso” (wydziały z ograniczoną liczbą miejsc) obowiązują egzaminy wstępne, odmiennie niż na pozostałe. Generalnie ograniczoną liczbę miejsc mają najbardziej oblegane wydziały, czyli przede wszystkim medycyna, architektura, prawo, itd. Podobnie jak w Polsce istnieje możliwość składania dokumentów na różne uczelnie, co automatycznie zwiększa możliwość sukcesu. Formularze jak i informacje o opłatach rekrutacyjnych (około 50 euro) dostępne są na stronach internetowych uniwersytetów. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc, dostają się osoby z najwyższą punktacją. Po pomyślnym przejściu postępowania rekrutacyjnego należy złożyć odpowiednie dokumenty, aby zostać zapisanym na studia. Wspomniane dokumenty to:
- dowód dokonania wpłaty za pierwszy rok studiów (płatne w 2 ratach, ich wysokość zależy od dochodu członka na rodzinę tzn. im niższy dochód tym niższa płatność rat oraz im wyższy dochód tym maksymalna stawka płatności może wynieść nawet 1000 euro. Uzależnione jest to od uczelni i wydziału);
- formularze internetowe dostępne na stronie uniwersytetu – wypełniane na stronie;
- kserokopię powyższego formularza (wersja wydrukowana ze strony);
- 2 zdjęcia paszportowe;
- kopie dowodu osobistego (w przypadku wersji nowej dowodu – obie strony);
- świadectwo polskie wraz z „Dichiarazione di Valore in Loco”.
Egzaminy wstępne odbywają się najczęściej na początku września, a zapisy pod koniec tego samego miesiąca. Wspomniane powyżej „Bando” powinno być już dostępne na początku sierpnia, ewentualnie pod koniec lipca, ale nie wcześniej, ponieważ matura we Włoszech odbywa się dopiero w czerwcu/lipcu. Mapa wszystkich włoskich uniwersytetów znajduje się na stronie: www.quipo.it/orientanet/percorsi/italia.html
Stypendia są dostępne również dla studentów zagranicznych. Są one płacone przez „Agenzie Regionali per il Diritto allo Studio Universitario”, czyli tzw. Regionalną Agencję ds. studiów uniwersyteckich” i ich wysokość maksymalnie wynosi 4.648 euro rocznie. Lista tych Agencji wraz z adresami ich stron internetowych można znaleźć na stronie: http://www.miur.it/UserFiles/756.pdf
Poza tym wiele uniwersytetów oferuje swoim studentom prace „part-time” w biurach uczelni (tak nazywane „150 ore”, czyli 150 godzin). Z tej propozycji mogą skorzystać również studenci zagraniczni. Dodatkowo niektóre uniwersytety oferują pomoc stypendialną również studentom zagranicznym, ale należy dowiadywać się o nią kontaktując się bezpośrednio z uczelniami.
Większość studentów włoskich wynajmuje wspólnie mieszkania, ponieważ koszty, jakie wówczas ponoszą są równe wynajęciu pokoju w akademiku, których notabene jest bardzo mało. Możliwość uzyskania pokoju w akademiku jest bardzo trudna, ponieważ na przeszkodzie stanie nam biurokracja oraz całą masę załatwiania spraw papierkowych. Koszty wynajmu jak i koszty utrzymania są zróżnicowane w zależności od miasta i dzielnicy. Przykładem może być tutaj Bolonia (gdzie znajduje się najstarszy uniwersytet w Europie i jeden z największych w Italii) – za wynajem dwupokojowego mieszkania będzie trzeba zapłacić około 4[tel]euro miesięcznie. Generalnie życie jest droższe na północy Włoch, ale z drugiej strony jest tutaj niższe bezrobocie i jednocześnie wyższe pensje. Dodatkowo warto wspomnieć, że wszystkie najlepsze uczelnie znajdują się w północnej części Włoch i w Rzymie. Studenci są wstanie zarobić na studia pracując. Studiując we Włoszech Polacy mogą otrzymać „Carta di Soggiorno”, czyli „Kartę Pobytu” i dzięki niej starać się o legalną pracę w kraju z reguły na pół etatu (w trybie dwudziestu godzin tygodniowo). Jeśli student chciałby podjąć pracę na cały etat wtenczas musi zgłosić się do „Ispettorato Provinciale del Lavoro” żeby sprawdzić czy są jakieś dostępne wakaty. Ten urząd ma niestety ograniczoną liczbę miejsc pracy dla Polaków.
Posiadając wszystkie dokumenty oraz dobrą znajomość języka włoskiego nie jest trudno znaleźć pracę. Wystarczy poszukać ogłoszeń w gazecie wydawanej w miejscu studiowania. Jedynym poważnym problemem mogą być godziny pracy, ponieważ studia we Włoszech prowadzone są tylko w trybie dziennym. Nie ma studiów zaocznych. Jednak wyjście z sytuacji jest fakt, że studia mają dwojaki charakter – „frequentante”, czyli dla osób, które chodzą regularnie na zajęcia oraz „non frequentante”, dla tych, którzy nie chodzą na zajęcia i do egzaminów przygotowują się samodzielnie. Jednak studenci „non frequentante” muszą nauczyć się więcej w domu; ich program zawiera więcej książek niż ten dla „frequentante”, ale w zamian za to mogą jednocześnie studiować i pracować.
Wydatki na jedzenie i na rozrywkę mogą być dość wysokie (np. półlitrowe piwo w pubie kosztuje 4-5 euro), więc lepiej kupować tam, gdzie najtaniej, czyli w supermarketach i w centrach handlowych. Unikać należy natomiast małych sklepów z wysokimi cenami.
Pozdrawiam serdecznie