Aperitivo
Mediolańskie aperitivo ma długą tradycję sięgającą XVII w., ale także i dzisiaj pozostaje przyjemną rozrywką cenioną przez wielu Włochów. Jest to rodzaj bufetu serwowanego pod koniec popołudnia - przed kolacją. Polega na popijaniu np. kieliszka prosecco (białego, lekko musującego wina) lub campari. Do trunków podawana jest szeroka paleta typowych przystawek. To przyjacielskie, serdeczne spotkanie można przedłużyć do późnego wieczora!
Barbiere
Ach! Drogie panie! Wy nie zaznacie przyjemności ogolenia sobie brody przez prawdziwego barbiere (balwierza) przyjmującego w starej dzielnicy małego miasteczka. Przyrządy, atmosfera, drobiazgowa staranność artysty nakładającego pędzlem krem do golenia, rozkosznie przerażające zgrzytanie brzytwy na skórze, odświeżające wklepywanie wody kolońskiej w policzki - wszystko to daje znacznie więcej przyjemności niż wihajster golarki elektrycznej lub banalne golenie się przed lustrem.
Calcio
Tak nazywane są we Włoszech ligowe rozgrywki w piłce nożnej, będącej włoskim sportem narodowym i nieodzownym elementem tamtejszej kultury. "Gra w kopanie" (giuoco del calcio) jest odległym przodkiem tej dyscypliny i pojawiła się po raz pierwszy we Włoszech w 1569 r. We Francji i Anglii podobna gra istniała już w średniowieczu. Po francusku nazywała się soule, a po angielsku foeth ball.
Mafia
Pochodzenie słowa nie jest do końca jasne. Niektórzy sądzą, że wywodzi się ono od toskańskiego określenia oznaczającego nędzę, inni uważają, że to wyrażenie pochodzenia arabskiego, które należałoby tłumaczyć jako "ochrona biednych". Mafia wywodzi się z Sycylii, a mafiosi to według ludowych wyobrażeń "robinhoodowie", którzy kradli bogatym, aby oddać biednym. Później mafia przybrała strukturę tajnej międzynarodowej organizacji, kierującej się bezwzględną zasadą omerta. Zyskała w Italii przydomek "ośmiornica", gdyż jej macki oplatały całą strukturę społeczną, sięgając najwyższych stanowisk w państwie.
Odmianami mafii są Camorra w Neapolu, Ndranghetta w Kalabrii, Sacra Corona Unita w Apulii i Cosa Nostra w Stanach Zjednoczonych. W 1986 r. połowa dochodów mafii pochodziła z handlu narkotykami, druga z korupcji, haraczów i porwań. Wielu sędziów i policjantów oddało życie w walce z mafią, na przykład sędziowie Falcone i Borsellino w 1992 r.
Mozzarella
Mozzarella, najsławniejszy włoski ser, jest używana jako dodatek do wielu potraw, zwłaszcza do pizzy. W regionie neapolitańskim wytwarzana jest bardzo ceniona mozzarella di bufala. Do jej produkcji używa się mleka bawolego.
Omerta
Termin, który określa obowiązującą we włoskiej mafii zasadę milczenia i odmowy współpracy z organami ścigania. Ten, kto ją złamie, wydaje na siebie wyrok śmierci - zginie z kamieniem w ustach.
Panettone
Baba drożdżowa rodem z Mediolanu, wystawiana na sprzedaż tylko w okresie świąt Bożego Narodzenia. Istnieje legenda, która wyjaśnia, skąd wziął się ten przysmak. Na dworze Ludwika Sforzy w Mediolanie organizowano przyjęcie bożonarodzeniowe, na które szef kuchni przygotowywał bajeczne ciasto. Z jakichś względów, przez pomyłkę lub roztargnienie, ciasto spaliło się. Wtedy kuchcik Toni zamiesił resztkę drożdżowej masy, której nie wykorzystał jego mistrz, dorzucił do niej kandyzowane owoce, przyprawy korzenne, jajka, cukier i upiekł nowe ciasto. Służba podała je na bożonarodzeniowy stół. Mało atrakcyjny wygląd wcale nie zachęcał do skosztowania, ale książę Ludwik, zaintrygowany dziwacznym kształtem wypieku, zawyrokował o sukcesie. "Pan de Toni" (chleb Toniego) został później nazwany panettone.
Passeggiata
Wraz z wybiciem godziny 16.00 lub nieco później, w zależności od pory roku, nadchodzi czas na passeggiatę. Jest to spacer po corso, piazza lub campo, czyli centralnym i najbardziej ruchliwym miejscu danej miejscowości. Ludzie przechadzają się w jednym kierunku, potem zawracają. Jeżeli spotka się znajomą osobę, co zazwyczaj zdarza się wiele razy w ciągu przechadzki, należy się zatrzymać, aby pogawędzić. W przypadku spotkania grupy przyjaciół, Włosi zwykle siadają na ławkach, i rozmowa może trwać godzinę albo dłużej.
Passeggiata jest niezwykle ważnym czynnikiem umożliwiającym utrzymanie dobrych, przyjacielskich stosunków społecznych. W Polsce ludzie często spacerują po to, by dojść do określonego miejsca. We Włoszech błądzą w kółko, ale nikt się nie dziwi. No bo cóż w tym dziwnego, że ktoś w ciągu godziny przejdzie siedem razy przed tą samą witryną sklepową?
Policjanci i karabinierzy
Elegancja włoskich policjantów wzbudza podziw. Ostentacyjnie prezentują swoje letnie ubrania, których nawet admirał mógłby im pozazdrościć: białe spodnie, biała koszula, wszystko zachwycająco skrojone, a do tego granatowa czapka. Nie wiemy, czy okulary przeciwsłoneczne również stanowią element obowiązkowego wyposażenia. Karabinierzy (żandarmi) nie pozostają w tyle. Mają wspaniałe, wysokie buty z czarnej skóry i spodnie z czerwonymi lampasami.
Sjesta
Na południu Włoch pora sjesty jest porą świętą, zwłaszcza w lecie. Sklepy są otwarte najpóźniej do 13.30, nie ma mowy o ponownym podjęciu pracy przed 16.00. Dopiero potem wszystko się ożywia, całe miasta wychodzą na passegiattę, zaludniając place, skwery i ławki.
Vespa
Na włoskich ulicach wszędzie pełno skuterów marki Vespa. Oczywiście powstanie mitu vespy zawdzięczamy filmowi "Rzymskie wakacje" z 1953 r., w którym Audrey Hepburn i Gregory Peck przemierzali włoską stolicę na tych jednośladach. We Włoszech, a zwłaszcza w Rzymie, vespa stanowi odzwierciedlenie stylu życia, w którym nowoczesność zabarwiona jest nutką nostalgii. Dobrze tę modę oddaje niedawny włoski przebój: "Dammi una Vespa e ti porto in vacanza", czyli: "Daj mi vespę, a zabiorę cię na wakacje".