Bezpłatna pomoc prawna (patrocinio a spese dello Stato) Konstytucja włoska zapewnia każdemu prawo do ochrony prawnej, bez rozróżnień ze względu na rasę, płeć i obywatelstwo, czyli jest ona aplikowana także w stosunku do cudzoziemców, zarówno tych, którzy przebywają tutaj legalnie, jaki i nielegalnych. Każda osoba, aby móc się bronić np. w procesie sądowym, ma prawo do adwokata przez siebie wybranego lub tzw. adwokata mianowanego bezpośrednio przez Sąd.
W obu przypadkach osoba zobowiązana jest do zapłaty za otrzymaną pomoc prawnika, ale w niektórych przypadkach, jeśli nie posiada się wystarczających dochodów, pomoc adwokata opłacana jest bezpośrednio przez Państwo (patrocinio a spese dello Stato).
Kto ma prawo?
Aby zakwalifikować do tego rodzaju pomocy, roczny dochód wnioskodawcy nie może przekroczyć 10.628,16 euro.
Jeżeli mieszka on z małżonkiem lub rodziną, do możliwości skorzystania z pomocy, należy zsumować dochody wszystkich członków rodziny, ale na każdego członka rodziny należy dodać kwotę 1.032,91 euro. Jeżeli po zliczeniu wszystkich dochodów rocznych zostanie przekroczona suma 10.628,16 euro, osoba ta nie będzie miała prawa do tego rodzaju pomocy.
Wykluczenie z pomocy prawnej w sprawach karnych:
- w postępowaniu karnym za przestępstwa uchylania się od płacenia podatków;
- jeżeli jest reprezentowany przez więcej niż jednego prawnika;
- dla skazanych za przestępstwa związane z mafią oraz z przemytem tytoniu i handlem narkotykami.
W jaki sposób należy złożyć wniosek?
Wniosek musi zostać złożony osobiście przez interesanta w Sądzie. Do wniosku należy dołączyć kserokopię ważnego dokumentu, potwierdzającego tożsamość. Wniosek może zostać także złożony przez wybranego obrońcę lub adwokata z urzędu.
Wniosek, podpisany przez interesanta, składa się na zwykłym papierze i musi on zawierać:
- wniosek o dopuszczenie do pomocy;
- dokładne dane osobowe, numer codice fiscale interesanta i członków jego rodziny;
- deklarację dochodów uzyskanych w roku poprzedzającym złożenie wniosku (autocertificazione);
- zaświadczenie (dla dochodów zagranicznych) od właściwych władz konsularnych, który poświadczy prawdę, zawartą w zaświadczeniu;
- zobowiązanie do ewentualnego poinformowania w zmianach dotyczących dochodów dla celów otrzymania pomocy.
UWAGA: nawet cudzoziemcy, przebywające na terenie Włoch nieregularnie, lub których pozwolenie pobytu jest już nieważne, odwołane lub cudzoziemcy, którzy wjechali do Italli nielegalnie, są uprawnieni do ubiegania się o pomoc prawną, nawet jeśli nie posiadają codice fiscale!
Także osoba przebywająca w zakładzie karnym może złożyć wniosek do dyrektora Instytutu, który przekaże go do Sądu.
W ciągu 10 dni od dnia złożenia wniosku o bezpłatną pomoc prawną, Sąd dokonuje weryfikacji i decyduje o przyjęciu lub odrzuceniu go, informując adwokata, który złożył wniosek lub bezpośrednio zainteresowanego.
Osoby, które otrzymają prawo do skorzystania z tego typu pomocy, mogą zostać skontrolowane przez Guardia di Finanza, która może zbadać dane w bankach lub firmach udzielających pożyczek.
Nieprawidłowa interpretacja lub pominięcie oraz brak dostarczenia jakichkolwiek zaświadczeń o zwiększeniu dochodu podlega karze pozbawienia wolności i grzywnej od 309,87 do 1549,37 euro, oprócz zwrócenia kosztów wypłaconych przez państwo.