Dla poparcia wczesniej lansowanej przeze mnie tezy artykul z The Times:"Hormony rządzą londyńską giełdą."..Maklerzy w City podejmują decyzje w zależności od poziomu dwóch hormonów: testosteronu i kortyzolu. To odkrycie wyjaśnia wiele nieracjonalnych zachowań na giełdzie.
Brytyjscy naukowcy odkryli, że hormony mają znaczenie dla stabilności rynków finansowych. Przeprowadzone przez zespół badaczy z Uniwersytetu w Cambridge badania, rzucają nowe światło na stopień i sposób, w jaki hormony wpływają na podejmowanie ryzyka. Okazuje się bowiem, że maklerzy giełdowi w City osiągają większe zyski w dniach, kiedy mają wysoki poziom testosteronu.
Wyniki badań sugerują, że wysoki poziom testosteronu skłania maklerów (większość z nich to mężczyźni) do zachowań charakteryzujących się większą pewnością siebie oraz do podejmowania większego ryzyka. To z kolei generuje wyższe zyski w przypadku osób, które generalnie odnoszą sukcesy w tym zawodzie.
Efekt ten, jednakże, tłumaczy również, dlaczego ludzie dają się ponieść sztucznie napędzanej hossie na rynku. Wysoki poziom hormonów wzmacnia tendencję do zachowań ryzykownych, a nawet do pewnego poziomu irracjonalności.
Inny hormon, kortyzol, zwany też hydrokortyzonem, wywołuje odwrotny efekt, zachęcając do ostrożności, a nawet bierności. Wzrost poziomu hydrokortyzonu przy wahaniach rynku może pogłębiać kryzys gospodarczy. Obecne załamanie się rynku kredytów hipotecznych może być częściowo spowodowane wzrostem poziomu hydrokortyzonu wśród graczy na rynkach finansowych, twierdzi John Coates, fizjolog koordynujący opisywany projekt badawczy.
– W czasie obecnego kryzysu, ludzie giełdy mogą odczuwać szkodliwe skutki chronicznie podwyższonego poziomu hydrokortyzonu, co z kolei prowadzić może do stanu nazywanego w psychologii "wyuczoną bezradnością" – twierdzi doktor Coates, który sam pracował kiedyś jako makler w City. – W takim wypadku nawet obniżka stóp procentowych przez banki nic nie da, ponieważ nie będzie chętnych do zakupu papierów wysokiego ryzyka. W czasach takich jak obecne ekonomiści muszą brać pod uwagę nie tylko racjonalne argumenty i prognozy, ale także psychologię inwestorów.
– Rosnący poziom testosteronu sprzyja podejmowaniu ryzyka giełdowego i inwestycyjnego – ciągnie Coates. – Jeśli jednak osiągnie on pewną granicę psychologiczną, jak dzieje się w czasie przegrzania rynku, ryzyko staje się dla wielu formą nałogu. Z kolei wysoki poziom hydrokortyzonu podczas krachu sprawi, iż gracze będą unikać podejmowania jakiegokolwiek ryzyka.
Podczas badań, których wyniki opublikowano w periodyku naukowym "Proceedings of the National Academy of Sciences", doktor Coates i jego kolega Joe Herbert, śledzili przez osiem dni poczynania 17 maklerów pracujących w City. Każdy z badanych dostarczał próbkę swojej śliny o godzinie 11, a następnie o 16 – czyli przed i po dokonaniu większości transakcji w danym dniu. Próbki poddawano analizie tak, by skorelować poziom hormonów z poziomem dziennych zysków lub strat.
Naukowcy odkryli, że jeśli makler miał podniesiony rankiem poziom testosteronu, to z reguły osiągał zyski ponad przeciętną. Poziom hydrokortyzonu, wydzielanego przez organizm poddany stresowi, podnosi się kiedy sytuacja na rynku jest zmienna i niepewna, na przykład kiedy ogłaszane są nowe informacje i prognozy finansowe.
– Maklerzy pracują w warunkach ogromnego stresu, a ich podejmowane w ułamku sekundy decyzje mogą nieść ze sobą ogromne konsekwencje, zarówno dla nich osobiście, jak i dla rynku w całości – mówi profesor Herbert. – Wyniki naszego badania sugerują, że na owe decyzje mogą wpływać czynniki hormonalne i emocjonalne, które do tej pory nie zostały szczegółowo zbadane.
– Każda teoria podejmowania decyzji w wymagającym środowisku giełdowym musi od teraz brać pod uwagę zmiany w poziomach hormonów – ciągnie Herbert. – Niepotrzebne i nieprzemyślane podejmowanie ryzyka może przecież przynieść katastrofalne skutki. Wiedza o hormonach pozwoli nam przewidzieć, jak dana osoba sprawdzi się w stresującym i niezwykle konkurencyjnym zawodzie maklera.