Odnosnie c'è to troche bardziej zlozona sprawa. Jednak nie wiem o co pytasz dokladnie. No ale po kolei.
% C'è = Ci è
% C'erano = Ci erano
Spotyka sie poza tym:
% Ci saranno
% Ci sono
% i inne odmiany tej partykuly z czasownikiem byc w roznych czasach.
Potoczna regula stosowania w tych zlozeniach "ci" jest fakt, ze dane zjawisko (tudziez osoba badz rzecz) --znajduje sie-- w danym miejscu. Jednak te regule musimy traktowac na wyczucie. Poniewaz np. una problema takze -znajduje sie- generalnie.
Jednak jak wspomnialem "ci" jest partykula. Jest takze forma dosc archaiczna "vi". Podobny problem zreszta wystepuje z partykula "ne".
Napisze to czysto gramatycznie, zeby nie bylo watpliwosci:
Wiec "ci" i "ne" moga wystepowac jako
1) Partykuly zaimkowe
Wtedy "ne" zastepuje dopelnienie wprowadzone przyimkiem "di", wskazuje ilosc i moze tez miec funkcje dzierzawcza.
- Abbiamo parlato della guerra. Ne abbiamo parlato a lungo.
Czyli: Rozmawialismy o wojnie. Rozmawialismy O NIEJ dlugo.
- Quanti anni hai? Quanti me ne dai?
Czyli: Ile masz lat? A ile mi Z NICH dasz?
Wtedy tez "ci" (i takze "vi") zastepuja dopelnienie wprowadzone przez przyimek "a" w odniesieniu do rzeczy (do osob jak wiadomo uzywamy zaikmkow osobowych).
- Ci sono bambini che non stanno mai fermi.
- Hai pensato ai preparativi? Certo che ci ho pensato.
Tu widac jak za ai preparativi wchodzi "ci". Bardzo przydatna konstrukcja
2) Jako partykuly przyslowkowe
Gdzie "ne" wskazuje na pochodzenie (da quel luogo, da quel persona).
Gdzie "ci" wskazuje na miejsce lub podazanie dokads.
- Fino a quando rimanete a Roma? Ci rimaniamo fino a sabato.
Do kiedy pozostaniecie w Rzymie? Pozostaniemy W NIM do soboty.
Kilka uwag. "vi", synonim "ci" nie wystepuje w jezyku mowionym, czesto partykuly "ci" uzywamy w polaczeniu z lo, la, il, le i czasownikiem avere.
Np. Non ce l'hai più?
Nie wiem na ile wyjasnilem, w kazdym razie sprobujcie przeczytac po 3x. Poszukajcie przykladow.