Czas teraźniejszy - tworzenie
Włoski czas teraźniejszy Presente Indicativo, jest bardzo podobny do polskiego czasu teraźniejszego. Jego użycie zostało wyjaśnione w zakładce Czas teraźniejszy - użycie.
Tworzenie czasu presente indicativo nie sprawia trudności, konstrukcja zdania włoskiego jest podobna do konstrukcji zdania polskiego:
| PODMIOT | + | ORZECZNIE | + | DOPEŁNIENIE |
| Marco | + | legge | + | un libro. |
| Marek | + | czyta | + | książkę. |
Tak jak w języku polskim, ze względu na to, że czasownik podlega koniugacji, bardziej naturalnym jest pominięcie zaimka osobowego, zatem powiemy raczej:
| Bevo un caffé. | Piję kawę. |
anieżeli:
| Io bevo un caffé. | Ja pije kawę. |
Wyjątkiem będą sytuacje, kiedy chemy podkreślić, że to właśnie dana osoba wykonuje daną czynność:
| Io bevo un caffé, e tu? | Ja piję kawę, a ty? |
Tak, jak wspomnieliśmy wcześniej, włoski czasownik podlega koniugacji. W języku włoskim wyróżniamy trzy koniugacje czasowników regularnych:
- I koniugacja
czasowniki w bezokoliczniku zakończone na -are, np. ballare (tańczyć), cantare (śpiewać), comprare (kupować) - II koniugacja
czasowniki w bezokoliczniku zakończone na -ere, np. scrivere (pisać), prendere (brać), vendere (sprzedawać) - III koniugacja
czasowniki w bezokoliczniku zakończone na -ire, np. partire (wyjeżdżać), sentire (czuć, słyszeć), aprire (otwierać)
Aby z bezokolicznika otrzymać formę odmienioną należy końcówkę -are, -ere, lub -ire zastąpić inną, właściwą dla danego czasu osoby i liczby.
Zobaczmy jak to wygląda w praktyce:
I koniugacja -ARE
| końcówka | ballare | tańczyć | |
| io | -o | ballo | tańczę |
| tu | -i | balli | tańczysz |
| lui/lei | -a | balla | tańczy |
| noi | -iamo | balliamo | tańczymy |
| voi | -ate | ballate | tańczycie |
| loro | -ano | ballano | tańczą |
II koniugacja -ERE
| końcówka | scrivere | pisać | |
| io | -o | scrivo | piszę |
| tu | -i | scrivi | piszesz |
| lui/lei | -e | scrive | pisze |
| noi | -iamo | scriviamo | piszemy |
| voi | -ete | scrivete | piszecie |
| loro | -ono | scrivono | piszą |
III koniugacja -IRE
| końcówka | partire | wyjeżdżać | |
| io | -o | parto | wyjeżdżam |
| tu | -i | parti | wyjeżdżasz |
| lui/lei | -e | parte | wyjeżdża |
| noi | -iamo | partiamo | wyjeżdżamy |
| voi | -ite | partite | wyjeżdżacie |
| loro | -ono | partono | wyjeżdżają |
UWAGA! Część czasowników trzeciej koniugacji, które przed zakończeniem -ire mają samogłoskę i spółgłoskę, przed wyżej wymienionymi końcówkami biorą sobie jeszcze cząstkę -isc- w całej liczbie pojedynczej i w trzeciej osobie liczby mnogiej. Pełne ich końcówki wyglądają zatem następująco:
| końcówka | capire | rozumieć | |
| io | -isco | capisco | rozumiem |
| tu | -isci | capisci | rozumiesz |
| lui/lei | -isce | capisce | rozumie |
| noi | -iamo | capiamo | rozumiemy |
| voi | -ite | capite | rozumiecie |
| loro | -iscono | capiscono | rozumieją |
Inne, przykładowe czasowniki, które odmieniają się jak capire: preferire, finire, apparire, spedire, sparire, costruire, pulire.
Oprócz czasowników regularych, których odmianę właśnie poznaliśmy, w czasie teraźniejszym występują również liczne czasowniki nieregularne. Znajdzesz je w zakładce: Czasownki nieregularne - czas teraźniejszy w języku włoskim.
