Tworzenie i stopniowanie przysłówków w języku włoskim
Przysłówki odpowiadają na pytania jak? gdzie? kiedy? ile? Najczęściej określają czasowniki lub przymiotniki.
Przysłówki tworzymy od przymiotników.
Większość przysłówków tworzymy poprzez dodanie końcówki -mente do żeńskiej formy przymiotnika:
| przymiotnik męski | przymiotnik żeński | przysłówek | |
| playlento | playlenta | playlentamente | wolno |
| playraro | playrara | playraramente | rzadko |
| playdolce | playdolce | playdolcemente | słodko |
| playveloce | playveloce | playvelocemente | szybko |
Przymiotniki zakończone na -le, -re tracą literę -e-:
| przymiotnik | przysłówek | |
| playgentile | playgentilmente | grzecznie |
| playfinale | playfinalmente | ostatecznie |
| playregolare | playregolarmente | regularnie |
| playvolgare | playvolgarmente | wulgarnie |
W podobny sposób zachowują sie również niektóre przymiotniki zakończone na -lo, -ro:
| przymiotnik | przysłówek | |
| playbenevolo | playbenevolmente | przychylnie |
| playmalevolo | playmalevolmente | nieprzychylnie |
| playridicolo | playridicolmente | śmiesznie |
| playleggero | playleggermente | lekko |
Oto inne formy nieregularne:
| przymiotnik | przysłówek | |
| playviolento | playviolentemente | gwałtownie |
| playaltro | playaltrimenti | inaczej |
| playpari | playparimenti | równie |
A oto przysłówki w zdaniach:
| playSi è ferito gravemente. | Poważnie się zranił. |
| playIl vecchietto camminava lentamente. | Staruszek szedł wolno. |
| playHo risposto gentilmente. | Odpowiedział grzecznie. |
| playGuidava velocemente quando è successo l'incidente. | Prowadził szybko, kiedy wydarzył się wypadek. |
Przysłówki oprócz formy podstawowej, czyli stopnia równego (szybko) mają jeszcze stopień wyższy (szybciej).
Dla uzyskania stopnia wyższego wystarczy przysłówek poprzedzić più - bardziej lub meno - mniej:
| playpiù lentamente | wolniej |
| playmeno lentamente | mniej wolno (tj. szybciej) |
| playpiù raramente | rzadziej |
| playmeno raramente | mniej rzadko (tj. częściej) |
| playpiù intelligentemente | bardziej inteligentnie |
| playmeno intelligentemente | mniej inteligentnie |
Tylko kilka przymiotników tworzy stopień wyższy nieregularnie:
| stopień równy | stopień wyższy | ||
| playbene | dobrze | playmeglio | lepiej |
| playmale | źle | playpeggio | gorzej |
| playmolto | dużo | playpiù | więcej |
| playpoco | mało | playmeno | mniej |
