Czasowniki regularne - czas teraźniejszy w języku włoskim

Dla osób uczacych sie języka włoskiego czasownik jest niestety dość problematyczny, ponieważ występuje w różnych osobach, czasach, trybach itd., a więc trzeba zapamiętać jego liczne odmiany.

Zaczniemy od odmiany regularnej w czasie teraźniejszym.

Czasowniki regularne wystepują w trzech koniugacjach, czyli trzech modelach odmiany przez liczby i osoby. Aby dowiedzieć się, do której z trzech koniugacji należy czasownik, musimy poznać jego bezokolicznik. Bezokolicznik to podstawowa forma czasownika (to właśnie ją znajdziemy jako hasło główne w słowniku), po której nie widać jeszcze ani kto, ani kiedy, ani z jakim skutkiem wykonał jakąś czynność. Przykłady polskich bezokoliczników to być, biec, kupić.

Włoskie czasowniki regularne w bezokoliczniku mogą kończyć się na -are, -ere, lub -ire i w zależności od tego zaliczamy je odpowiednio do pierwszej, drugiej lub trzeciej koniugacji:

koniugacja końcówka bezokolicznik włoski bezokolicznik polski
I -are playcantare śpiewać
II -ere playleggere czytać
III -ire playdormire spać

Aby z bezokolicznika otrzymać formę odmienioną należy końcówkę -are, -ere, lub -ire zastąpić inną, właściwą dla danego czasu osoby i liczby.

I tak, aby otrzymać odmieniony w czasie teraźniejszym czasownik pierwszej koniugacji należy "odciąć" od bezokolicznika zakończenie -are i zastąpić je nastepującymi końcówkami:

pierwsza koniugacja
io -o
tu -i
lui/lei -a
noi -iamo
voi -ate
loro -ano
cantare śpiewać
io playcanto ja śpiewam
tu playcanti ty śpiewasz
lui/lei playcanta on/ona śpiewa
noi playcantiamo my śpiewamy
voi playcantate wy śpiewacie
loro playcantano oni/one śpiewają

Poprzedzanie czasownika zaimkami io, tu etc. nie jest konieczne. Można powiedzieć:

playIo canto una canzone. Ja śpiewam piosenkę.

Jednak wystarczy, tak jak w języku polskim:

playCanto una canzone. Śpiewam piosenkę.

Już po odmienionej formie czasownika (czyli po końcówce czasownika) widać, kto wykonuje daną czynność (końcówka -o, więc io - ja).

Odmiana drugiej koniugacji (czasowniki zakończone na -ere) wygląda następująco:

druga koniugacja
io -o
tu -i
lui/lei -e
noi -iamo
voi -ete
loro -ono
leggere czytać
io playleggo ja czytam
tu playleggi ty czytasz
lui/lei playlegge on/ona czyta
noi playleggiamo my czytamy
voi playleggete wy czytacie
loro playleggono oni/one czytają

Trzecia koniugacja (czasowniki zakończone na -ire) przyjmuje następujące końcówki:

trzecia koniugacja
io -o
tu -i
lui/lei -e
noi -iamo
voi -ite
loro -ono
dormire spać
io playdormo ja śpię
tu playdormi ty śpisz
lui/lei playdorme on/ona śpi
noi playdormiamo my śpimy
voi playdormite wy śpicie
loro playdormono oni/one śpią

UWAGA! Część czasowników trzeciej koniugacji, które przed zakończeniem -ire mają samogłoskę i spółgłoskę, przed wyżej wymienionymi końcówkami biorą sobie jeszcze cząstkę -isc- w całej liczbie pojedynczej i w trzeciej osobie liczby mnogiej. Pełne ich końcówki wyglądają zatem następująco:

trzecia koniugacja (2)
io -isco
tu -isci
lui/lei -isce
noi -iamo
voi -ite
loro -iscono

finire kończyć
io playfinisco ja kończę
tu playfinisci ty kończysz
lui/lei playfinisce on/ona kończy
noi playfiniamo my kończymy
voi playfinite wy kończycie
loro playfiniscono oni/one kończą

A oto przykłady innych czasowników odmieniających się jak finire (pamiętajmy, że zazwyczaj można je rozpoznać po samogłosce i spółgłosce przed końcówką bezokolicznika -ire, w odróżnianiu od czasowników odmieniających się jak dormire, które mają dwie spółgłoski przed -ire):

playcapire rozumieć
playpulire czyścić
playpreferire woleć
playspedire wysyłać
playapparire pojawiać się
playsparire znikać

Zauważmy, że końcówki pierwszej i drugiej osoby liczby pojedynczej (io - ja, tu - ty) oraz pierwszej osoby liczby mnogiej (noi - my) są takie same we wszystkich koniugacjach: -o, -i, -iamo.

I koniugacja playcanto playcanti playcantiamo
II koniugacja playleggo playleggi playleggiamo
III konigacja playdormo playdormi playdormiamo

Końcówki trzeciej osoby liczby pojedynczej (lui/lei - on/ona) i mnogiej (loro - oni/one) są identyczne w drugiej i trzeciej koniugacji, ale inne w pierwszej:

I koniugacja playcanta playcantano
II koniugacja playlegge playleggono
III koniugacja playdorme playdormono

Natomiast druga osoba liczby mnogiej (voi - wy) ma odmienne formy we wszystkich trzech koniugacjach:

I koniugacja playcantate
II koniugacja playleggete
III koniugacja playdormite

Ćwiczenia online:

Zostaw komentarz:
Zaloguj się aby dodać komentarz. Nie masz konta? Zarejestruj się.
Komentarze (4)

Jak to jest wersja beta, to ja już nie moge się docvzekać wersji normalnej. bo już jest zaje***cie

czy jest szansa, żeby wyjasnić różnice między czasem teraźniejszym a jego formą z czasowniekiem "stare": "sto lavorando" itd? Rozumiem że różnica jest mniej więcej analogiczna do czasów Present Simple i Present Continous w j.angielskim?

a ja bym jeszcze kciała "słówko dnia" na maila dostawać :( a może kiedyś będzie opcja?

Dzięki tej stronie wreszcie zrozumiałam! :)