Końcówki rzeczowników włoskich
Rzeczowniki rodzaju męskiego zazwyczaj kończą się na -o:
playil ragazzo | chłopiec |
playlo spagnolo | Hiszpan |
playil gatto | kot |
playl'orologio | zegarek |
playil suono | dźwięk |
Natomiast typową końcówką rzeczowników rodzaju żeńskiego jest -a:
playla ragazza | dziewczyna |
playla spagnola | Hiszpanka |
playla gatta | kotka |
playla borsa | torba |
playl'amicizia | przyjaźń |
Rzeczowniki w liczbie pojedynczej mogą się także kończyć na -e i w tym przypadku, niestety, nie mamy pewności co do rodzaju, mogą być męskie lub żeńskie. Jeśli rzeczownikowi towarzyszy rodzajnik, to on rozwiewa wątpliwości:
rodzaj żeński | playla chiave | klucz |
rodzaj męski | playil maglione | sweter |
Najczęściej jednak będziemy musieli nauczyć się na pamięć, jakiego rodzaju jest rzeczownik zakończony na -e. Pomocne mogą być poniższe reguły, jednak nie wyczerpują one wszystkich przykładów z końcówką -e:
Rzeczowniki zakończone na -one, -ore, -ale, -ile są przeważnie rodzaju męskiego:
playil sapone | mydło |
playil colore | kolor |
playil canale | kanał |
playil campanile | dzwonnica |
Natomiast rzeczowniki zakończone na -zione, -trice, -ie, -aggine są zazwyczaj rodzaju żeńskiego:
playla lezione | lekcja |
playla lavatrice | pralka |
playla serie | seria |
playla testardaggine | upór |
Przejdźmy teraz do wyjątków od powyższych reguł.
Rzeczowniki męskie w liczbie pojedynczej mogą czasem przybierać inne końcówki niż -o i -e. Rodzaju męskiego są również rzeczowniki, najczęściej zapożyczone z innych języków, zakończone na spółgłoskę:
playil bar | bar |
playl'autobus | autobus |
playil computer | komputer |
playil film | film |
playlo sport | sport |
Zdarzają sie również rzeczowniki zakończone na -a, które, wbrew temu co mogłoby nam się wydawać, nie są rodzaju żeńskiego, ale męskiego. Są to najczęściej wyrazy zakończone na -ma (głównie pochodzenia greckiego) oraz nazwy wykonawców zawodów z końcówką -ta:
playil problema | problem |
playil diploma | dyplom |
playil pigiama | piżama |
playil cinema | kino |
playil giornalista | dziennikarz |
playil pilota | pilot |
playil poeta | poeta |
Spotykamy także rzeczowniki żeńskie kończące się literą typową dla rodzaju męskiego: -o. Przeważnie są to formy skrócone i gdy poznajemy je w pełnym brzmieniu, nie mamy wątpliwości, że należą do rodzaju żeńskiego:
playla radio(fonia) | radio |
playla moto(cicletta) | motor |
playla foto(grafia) | zdjęcie |
playl'auto(mobile) | samochód |
playla mano | dłoń |
Z rozdziału o liczbie mnogiej rzeczownika możemy sie dowiedzieć, że -i jest typową końcówką liczby mnogiej i to najczęściej rodzaju męskiego.
Jest jednak grupa wyrazów zakończonych na -i, które należą do rodzaju żeńskiego liczby pojedynczej:
playla crisi | kryzys |
playl'analisi | naliza |
playla tesi | teza |
playla diagnosi | diagnoza |
Ostatnia grupa wyjątków rodzaju żeńskiego to wyrazy z akcentowanymi końcówkami -à, -ù:
playla città | miasto |
playl'università | universytet |
playla bontà | dobroć |
playla gioventù | młodość |
Pamiętajmy, że rzeczowniki zakończone na nieakcentowane -ta są rodzaju męskiego! (patrz wyżej)