Forma nieosobowa w języku włoskim
Formy nieosobowej czasownika użyjemy, zgodnie z jej nazwą, gdy nie będziemy chcieli określić konkretnie osoby wykonującej daną czynność, ale wystarczy nam stwierdzenie generalne, kolektywne: co się robi, co robi ogół:
| playIn questo ristorante si mangia bene. | W tej restauracji jada się dobrze. |
| playIn Italia generalmente si va in vacanza in agosto. | We Włoszech generalnie jeździ się na wakacje w sierpniu. |
| playAlle feste si canta e si balla. | Na przyjęciach śpiewa się i tańczy. |
| playSe si mangia molto, si ingrassa. | Jeśli dużo się je, to się tyje. |
Jak wynika z przykładów, formę nieosobową tworzymy stawiając zaimek si przed trzecią osobą liczby pojedynczej czasownika:
| playsi compra | kupuje się |
| playsi legge | czyta się |
| playsi va | chadza się |
Jeśli jednak dopełnienie czasownika, czyli np. książki, które się czyta, czy bilety, które się kupuje, jest w liczbie mnogiej, to i czasownik jest w trzeciej osobie liczby mnogiej:
| playsi leggono (i libri) | czyta się (książki) |
| playsi comprano (i biglietti) | kupuje się (bilety) |
| playsi mangiano (i piatti) | je się (potrawy) |
A oto przykłady zdań (dopełnienie w liczbie mnogiej):
| playQuesti libri si leggono bene. | Te książki dobrze się czyta. |
| playDal tabaccaio si comprano i biglietti. | W tym kiosku kupuje się bilety. |
| playA casa di Rossi si mangiano sempre buonissimi piatti. | W domu pastwa Rossich je się zawsze przepyszne dania. |
Ale (dopełnienie w liczbie pojedynczej):
| playQuesto libro si legge bene. | Tę książkę dobrze się czyta. |
| playDal tabaccaio si può comprare questo biglietto. | W kiosku można kupić ten bilet. |
| playA casa di Rossi la domenica si mangia sempre la pizza. | W domu Rossich w niedzielę zawsze jada się pizzę. |
Jeśli czasownik jest zwrotny, czyli w trzeciej osobie liczby pojedynczej ma już zaimek si, poprzedzamy go słówkiem ci, aby uniknąć powtórzenia (forma *si si nie jest niepoprawna):
| playSe si va a una festa formale ci si veste eleganti. | Jeśli idzie się na formalne przyjęcie, ubiera się elegancko. |
| playSe si vuole vincere in uno sport, ci si allena molto. | Jeśli chce się wygrywać w jakimś sporcie, dużo się trenuje. |
| playSe si beve molto alcol, ci si sente male. | Jeśli pije się dużo alkoholu, to źle się czuje. |
Jak widzimy z tłumaczeń zdań, w języku polskim również przy czasownikach zwrotnych jest tylko jedno się.
Ostatnia zasada dotycząca formy nieosobowej mówi, że jeśli czasownikowi towarzyszy przymiotnik, to, w przeciwieństwie do polskiego, jest on zawsze w liczbie mnogiej rodzaju męskiego, czyli ma końcówkę -i:
| playSe si è soli, ci si sente tristi. | Jeśli jest się samym, czuje się smutnym. |
| playQuando si diventa ricchi, si può comprare diverse cose. | Kiedy zostaje się bogatym, można kupić wiele rzeczy. |
| playQuando si è giovani non si pensa a cose serie. | Kiedy jest się młodym, nie myśli się o poważnych sprawach. |
Na koniec jeszcze jedna uwaga. Zazwyczaj włoską formę nieosobową na polski tłumaczymy poprzez trzecią osobę liczby pojedynczej czasownika i zaimka się. Są jednak przypadki, gdzie w języku polskim utworzyła się specjalna, jednowyrazowa forma nieosobowa:
| playSi deve parlare a voce bassa in biblioteca. | W bibliotece trzeba mówić cicho. |
| playNon si può correre in scuola. | Nie można biegać w szkole. |
