Przyimek a - język włoski
Na początek tabela z formą ściągniętą (przyimek połączony z rodzajnikiem określonym):
rodzajnik+przyimek | a+la | a+il | a+lo | a+l' | a+le | a+i | a+gli |
przyimek ściągnięty | alla | al | allo | all' | alle | ai | agli |
Przyimek a:
1) pełni funkcję celownika (odpowiada na pytania komu? czemu?):
playIo offro qualcosa da bere agli amici. | Proponuję coś do picia moim przyjaciołom. |
playDai questi documenti al signor Franco, per favore. | Daj proszę te dokumenty panu Franco. |
playPerché non vuoi dire la verità alla madre? | Dlaczego nie chcesz powiedzieć matce prawdy? |
playHa dedicato la gioventù alla carriera. | Poświęcił młodość karierze. |
2) wskazuje na ruch do miejsca lub przebywanie i wykonywanie czynności w danym w miejscu (dotyczy miast, małych wysp i niektórych miejsc użyteczności publicznej):
playAnna è nata a Varsavia nel 1990. | Anna urodziła się w Warszawie w 1990 roku. |
playQuest'estate andiamo a Capri per tutto il mese! | Tego lata jedziemy na Capri na cały miesiąc. |
playTommaso è rimasto ancora al bar. | Tomasz został jeszcze w barze. |
playMonica si è ammalata e va all'ospedale. | Monika rozchorowała się i idzie do szpitala. |
3) określa czas zdarzenia (dotyczy godzin, miesięcy):
playA che ora usciamo? | O której wychodzimy? |
playLa lezione comincia alle due. | Lekcja zaczyna się o drugiej. |
playFinisco di lavorare a giugno. | Kończę pracować w czerwcu. |
playA gennaio fa molto freddo. | W styczniu jest bardzo zimno. |
4) wskazuje za pomocą czego wykonana jest czynność lub dzięki czemu coś funkcjonuje:
playFranco possiede una barca a vela. | Franek posiada łódź żaglową. |
playÈ un maglione fatto a mano. | To jest sweter zrobiony ręcznie. |
playChiudi la porta a chiave. | Zamknij drzwi na klucz. |
playVado in chiesa a piedi. | Idę pieszo do kościoła. |
5) określa w jakim celu wykonywana jest czynność:
playResto alla Sua disposizione. | Pozostaję do Pani dyspozycji. |
playSiamo usciti a passeggio. | Wyszliśmy na spacer. |
playQuesto progetto è destinato al fallimento. | Ten projekt skazany jest na porażkę. |
playSono andati a fare la spesa. | Poszli zrobić zakupy. |
6) występuje po niektórych czasownikach:
playNon riesco a finire questo compito. | Nie daję rady dokończyć tego zadania. |
playComincio a lavorare domani. | Jutro zaczynam pracę. |
playDobbiamo rinunciare a questo viaggio. | Musimy zrezygnować z tej podróży. |
playAiutami a salire! | Pomóż mi wejść! |
I na koniec kilka wyrażeń frazeologicznych, które nie podlegają żadnym regułom i warto nauczyć się ich na pamięć:
playA dire il vero, lui ha molta fortuna. | Mówiąc szczerze, on ma dużo szczęścia. |
playVado al lavoro a piedi. | Do pracy chodzę pieszo. |
playParla e parla e non viene al sodo. | Mówi i mówi i nie przechodzi do sedna. |
playNon mi piace il sole, preferisco stendermi all'ombra. | Nie lubie słońca, wolę rozłożyć się w cieniu. |
playÈ così buffo che, quando passa, tutti gli ridono alle spalle. | Jest tak śmieszny, że jak przechodzi, wszyscy śmieją się za jego plecami. |
playDopo una violente discussione, sono venuti alle mani. | Po gwałtownej dyskusji przeszli do rękoczynów. |
playSei talmente testardo che non vuoi ascoltare nessuno, parlare con te è come parlare al muro. | Jesteś tak uparty, że nie chcesz nikogos słuchać, mówić do ciebie to jak mówić do ściany. |
playAppena arrivati, ci siamo messi a tavola, perché tutto era pronto. | Jak tylko przyjechaliśmy usiedliśmy do stołu, ponieważ wszystko było gotowe. |